คำอธิบายความหมายของคำศัพท์
หมวดนี้เป็นการรวมคำศัพท์ที่เกี่ยวข้องกับการวิเคราะห์ การพิสูจน์ การประเมินค่า ไปจนถึงการสังเกต การตีความและการตัดสิน โดยหมวดนี้แบ่งออกเป็นหมวดย่อยๆ ได้ถึง 6 หมวด ดังนี้

คาดคะเน ประเมินผล

Estimate (v.)

แปลว่า คาดการณ์ คาดคะเน

ตัวอย่าง

Scientists estimates that the new vaccine will be developed by 2021.
นักวิทยาศาสตร์คาดคะเนว่าวัคซีนตัวใหม่จะได้รับการพัฒนาออกมาภายในปี 2021

Approximation / Estimation (n.)

เป็นคำนาม แปลว่า การคาดการณ์ การคาดคะเน

ตัวอย่าง

The approximation for total Covid-19 patients this year is over 50,000.
จำนวนคาดการณ์ของผู้ป่วยโควิด-19 ในปีนี้ อยู่ที่มากกว่า ห้าหมื่นราย

The reported income for our company today by the secretary was just an estimation.
ยอดรายรับรายปีของบริษัทเราที่เลขารายงานเป็นเพียงการคาดคะเน

Assessment (n.) Assess (v.) 

การวัดประเมิน / วัดประเมิน เป็นการคาดคะเน แต่ใช้กับทางการ วัดผลทางการศึกษา เป็นต้น

ตัวอย่าง

Midterm exam is just another assessment tool for teachers to assess student's learning.
ข้อสอบกลางภาคเป็นเพียงหนึ่งเครื่องมือการวัดประเมินที่ครูใช้วัดผลการเรียนรู้ของนักเรียน

Appraise (v.)

มีความหมายใกล้เคียงกับ assess สามารถใช้สลับกันได้ แต่จะต่างกันตรงที่ appraise มักจะใช้กับวัตถุ
จะแปลว่า วัดค่า ประเมินค่า ได้ด้วย

ตัวอย่าง

The ring was appraised at about 1,000 bath at the pawn shop.
แหวนวงนี้ได้รับการประเมินค่าไว้ราวหนึ่งพันบาท โดยโรงรับจำนำ

Evaluate (v.)

แปลว่า วัดผล วัดคุณภาพ ประเมิน

ตัวอย่าง

After long holiday, the policeman will be evaluated whether he is fit for duty.
หลังจากหยุดงานไปนาน ตำรวจนายนี้จะต้องได้รับการประเมินว่าเขาพร้อมปฎิบัติหน้าที่หรือไม่

Criticize (v.)

มีความหมายว่า วิจารณ์ ตำหนิติเตียน (ความหมายทางลบ)

ตัวอย่าง

He was famous for criticizing the works of Leonardo Da Vinci.
เขาผู้นี้มีชื่อเสียงจากการที่เขาวิพากษ์วิจารณ์ผลงานของลีโอนาร์โด ดา วินชี

___________________________________

ตัดสินโทษ ตัดสินใจ

Convict (v.)

แปลว่า ตัดสินโทษ

ตัวอย่าง

The woman was convicted to pay a fee for robbery.
สตรีผู้นี้ถูกตัดสินให้จ่ายค่าปรับจากคดีปล้นชิงทรัพย์

Sentence (v.)(n.)

เป็นได้ทั้ง คำกริยา และ คำนาม

หากเป็นคำกริยา จะแปลว่า ตัดสินโทษ แต่จะต่างจาก covict ตรงที่โทษนั้นจะต้องมีการจำคุก

ตัวอย่าง

After getting caught, the man was sentenced to 20 years in prison.
หลังจากถูกจับกุม บุรุษผู้นั้นถูกตัดสินให้จำคุกเป็นเวลา 20 ปี

หากเป็นคำนาม จะแปลว่า โทษจำคุกที่ได้รับ

ตัวอย่าง

His sentence expired in 1990, after that he has lived a normal life.
โทษจำคุกของเขาหมดลงเมื่อปี 1990 หลังจากนั้นมาเขาก็กลับมาดำเนินชีวิตปกติ

  
Determine (v.)

แปลว่า กำหนด ตัดสิน วัด พิจารณา

ตัวอย่าง

The parole agent will determine whether the inmates qualify for the parole.
เจ้าพนักงานจะพิจารณาว่านักโทษเหมาะจะได้รับการอภัยโทษหรือไม่

Justify (v.)

แปลว่า ทำให้ชอบธรรม ให้เหตุผล

ตัวอย่าง

The robbery justify his motivation by talking about his financial issues.
อาชญากรรมให้เหตุผลของการโจรกรรมว่าเกิดจากปัญหาเรื่องการเงิน

Defend (v.)

ปกป้อง ป้องกัน สามารถใช้ได้ทั้งในทางกายภาพ เช่น การต่อสู้ หรือ ทางวาจา จิตใจ เช่น เถียงปกป้อง ให้เหตุผลปกป้อง

ตัวอย่าง

Even though he was a bad boss, his employee defended him in court.
ถึงแม้ว่าเขาจะเป็นเจ้านายที่แย่ แต่ลูกน้องของเขาก็ยังปกป้องเขาในชั้นศาล

Excuse (n.)

แปลว่า ข้ออ้าง

ตัวอย่าง

Students must submit their homework in time, without any excuse.
นักเรียนจะต้องส่งการบ้านในเวลาที่กำหนด โดยไม่มีข้ออ้าง

Judge (v.) (n.)

มีสองความหมาย

ความหมายที่หนึ่ง หากเป็นคำกริยา จะแปลว่า ตัดสิน

ตัวอย่าง

People often judge you base on your look first.
ผู้คนมักจะตัดสินคุณจากรูปลักษณ์ภายนอกก่อน

ความหมายที่สอง หากเป็นคำนาม จะแปลว่า ผู้พิพากษา

ตัวอย่าง

There are currently six judges in the supreme court.
ในปัจจุบันมีผู้พิพากษาหกคนอยู่ในศาลสูงสุด

___________________________________

มีเหตุมีผล

ทั้งสี่คำนี้ เป็น adjective ที่ใช่ขยายความว่า มีเหตุมีผล มีหลักการ
โดยทั้งสี่คำมีความหมายในทางเดียวกัน จะต่างกันเล็กน้อยในเรื่องของความหมายแฝงที่สื่อ

Logical = มีเหตุมีผล แบบมีตรรกะ  
Reasonable = มีเหตุมีผล
Rational = มีเหตุมีผล
Sensible = มีเหตุมีผลจากการไตร่ตรองที่ดี

ตัวอย่าง

Teacher James is a sensible person, he would never commit any wrongdoing.
อาจารย์เจมส์เป็นคนมีเหตุมีผล เขาไม่มีทางกระทำอะไรที่ผิดหรือไม่ดี

Your reason for leaving is reasonable, and I accept it.
เหตุผลที่คุณจะลาออกนั้นมีเหตุมีผล และฉันรับได้

A good project must have rational reasons for doing it.
รายงานที่ดีจะต้องมีเหตุผลประกอบการทำโครงการที่สมเหตุสมผล

The logical ways to help the environment is to reduce plastic use.
วิธีที่สมเหตุสมผลในการช่วยสิ่งแวดล้อมคือการลดการใช้พลาสติก

___________________________________

สังเกต

คำศัพท์ในหมวดนี้พูดถึงการจับตา การตรวจสอบ การสังเกต ดังคำอธิบายด้านล่าง

Observation (n.)

แปลว่า การสังเกต การนิเทศน์

ตัวอย่าง

According to the scientist's observation, the chemical is likely quaified.
จากการสังเกตของนักวิทยาศาสตร์ สารเคมีชนิดนี้มีคุณสมบัติครบถ้วน 

Examination (n.)

แปลว่า การตรวจสอบ จะต่างจาก observation ตรงที่ observation จะใช้แค่การสังเกต
แต่ examination จะต้องมีการทดลอง การปฎิบัติตรวจสอบด้วยวิธีต่างๆ

ตัวอย่าง

the board examination will be held tomorrow for all departments.
การตรวจสอบทุกแผนกโดยคณะกรรมการบริษัทจะดำเนินการในวันพรุ่งนี้

  
Inspection (n.)

แปลว่า การตรวจสอบ คล้ายกับ examination แต่จะเน้นไปที่การตรวจสอบโดยเจ้าหน้าที่ หรือทางกฏหมาย

ตัวอย่าง

The engineer's inspection of the site was met with approval.
การตรวจสอบไซต์ก่อสร้างโดยวิศวกรมีผลเป็นการผ่านการอนุมัติ

Surveillance (n.)

แปลว่า การสอดส่อง การลาดตระเวน การดูลาดลาว

ตัวอย่าง

The drone provided good surveillance of the war zone.
โดรนตัวนี้ได้ทำการสอดส่องพื้นที่สงครามและทำให้เห็นสถานการณ์ได้ดี

___________________________________

พิสูจน์

หมวดนี้เป็นคำศัพท์ต่างๆที่ใช้พูดถึงการพิสูจน์ความจริง พิสูจน์ข้อเท็จจริง
โดยเกือบทุกคำในหน่วยนี้สามารถใช้แลกเปลี่ยนกันได้ โดยจะมีข้อแตกต่างเล็กน้อยเท่านั้น

Verify = พิสูจน์
Affirm = ย้ำให้แน่ใจ  
Ascertain = ทำให้แน่ใจ  
Prove = พิสูจน์
Validate = พิสูจน์ความจริง/ยินยันโดย
Authenticate = พิสูจน์ความจริง,ความเที่ยงแท้

ตัวอย่าง

Your ID card have to be verified before we let you in.
บัตรประจำตัวของคุณต้องถูกยืนยันก่อน เราถึงจะให้เข้าไปได้

During the job interview, I affirmed my intention to join the company.
ขณะที่สัมภาษณ์งาน ฉันก็ได้ยืนยันย้ำถึงความตั้งใจที่จะร่วมงานกับบริษัท

I am sure you can do the job, I just have to be ascertain.
ฉันแน่ใจว่านายสามารถที่จะทำงานนี้ได้ ฉันแค่ต้องทำให้แน่ใจ

The evidence will prove that the suspect is not guilty.
หลักฐานจะพิสูจน์ว่าผู้ต้องหาแท้จริงแล้วไม่ได้มีความผิด

Our summer course is validated by Oxford university.
คอร์สเรียนพิเศษภาคฤดูร้อนของเราได้รับการยืนยันคุณภาพโดยมหาวิทยาลัยอ็อกซ์ฟอร์ด

Archaeologists often uses carbon dating test to authenticate the age of fossils.
นักโบราณคดีมักนิยมใช้การทดสอบอายุด้วยคาร์บอนเพื่อพิสูจน์ยืนยันอายุของฟอสซฺิล

___________________________________

ตีความ ถอดรหัส

Decode (v.)

แปลว่า ตีความ ถอดรหัส

ตัวอย่าง

The Davinci Code is an interesting movie, in the film, the characters decode various mystery.
เดอะ ดาวินชี่ โค้ด เป็นภาพยนต์เรื่องที่น่าสนใจมาก โดยในภาพยนต์นั้น ตัวละครหลักถอดรหัสปริศนามากมาย

___________________________________

ตัวอย่างการใช้คำศัพท์ในประโยค

The school should not evaluate students’ performance only from their grades at the summative and final exams.
โรงเรียนไม่ควรจะประเมินความสามารถนักเรียนจากผลการเรียนและผลการสอบปลายภาคที่ออกเพียงอย่างเดียว

It is logical to pay for the Social Security system in order to gain the welfare afterwards.
เป็นเรื่องสมเหตุสมผลที่จะจ่ายเบี้ยประกันสังคมเพื่อที่จะได้รับสวัสดิการในภายหลัง

The bank sends the OTP to customers to verify if the person is the account holder.
ธนาคารต้องส่งรหัส OTP ให้ลูกค้าเพื่อยืนยันว่าบุคคลดังกล่าวเป็นเจ้าของบัญชีนั้นจริง

There are various ways to affirm the children starting from giving them a hug.
มีหลากวิธีที่จะสร้างความมั่นใจให้เด็ก โดยเริ่มจากการสวดกอด