ภัยพิบัติจากสึนามิ

คลื่นสึนามิ มีสาเหตุการเกิดหลายประการ เช่น

1. การเคลื่อนตัวของแผ่นเปลือกโลกตามแนวรอยเลื่อน

2. การระเบิดอย่างรุนแรงของภูเขาไฟใต้ทะเล

3. ดินถล่มที่พื้นท้องทะเล

4. การทดลองระเบิดนิวเคลียร์ใต้ทะเล

จุดกำเนิดคลื่นสึนามิ

คลื่นสึนามิมีจุดกำเนิดจากศูนย์เกิดแผ่นดินไหวบริเวณเขตมุดตัว (Subduction zone) ซึ่งอยู่บริเวณรอยต่อของแผ่นธรณีเคลื่อนที่เข้าหากัน (Convergent plate boundary) เมื่อแผ่นธรณีมหาสมุทรเคลื่อนปะทะกันหรือชนเข้ากับแผ่นธรณีทวีป แผ่นมหาสมุทรซึ่งมีความหนาแน่นจะจมตัวลงสู่ชั้นฐานธรณีภาค ทำให้เกิดแผ่นดินไหวอย่างรุนแรงที่ระดับลึกดังภาพ

ส่วนใหญ่สึนามิเกิดบริเวณเดียวกับย่านที่เกิดแผ่นดินไหวในทะเลหรือชายฝั่ง โดย 80% ของ สึนามิที่เกิดทั้งหมดมักอยู่ในบริเวณมหาสมุทรแปซิฟิก

เมื่อเปลือกโลกใต้มหาสมุทร ยุบตัวลงเป็นร่องลึกก้นสมุทร (Oceanic trench) น้ำทะเลที่อยู่ด้านบนก็จะไหลยุบตามลงไป น้ำทะเลในบริเวณข้างเคียงมีระดับสูงกว่า จะไหลเข้ามาแทนที่แล้วปะทะกัน ทำให้เกิดคลื่นสะท้อนกลับในทุกทิศทุกทาง (เหมือนกับการที่เราขว้างก้อนหินลงน้ำ)

คลื่นสึนามิในประเทศไทยเมื่อวันที่ 26 ธันวาคม พ.ศ.2547 เกิดขึ้นเนื่องจากแผ่นดินไหวที่บริเวณร่องลึกซุนดรา (Sundra trench) เกิดการยุบตัวของเปลือกโลกบริเวณรอยต่อของแผ่นธรณีอินเดีย (India plate) กับแผ่นธรณีพม่า (Burma microplate) ทำให้เกิดแรงสั่นสะเทือน 9.1 ริกเตอร์ โดยมีจุดเหนือศูนย์เกิดแผ่นดินไหวอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของเกาะสุมาตรา

ศูนย์กลางแผ่นดินไหวของเหตุการณ์ 26 ธันวาคม 2547 และ 28 มีนาคม 2548 พร้อมทั้งแผ่นดินไหวระลอกหลังในมหาสมุทรอินเดีย (www.emsc-csem.org

ผลกระทบที่เกิดจากสึนามี

ทำให้แผ่นเปลือกโลกขยับ ค่าพิกัดทางภูมิศาสตร์คลาดเคลื่อนไป
สูญเสียชีวิตและทรัพย์สิน
ส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศน์
กระทบต่อการประกอบอาชีพของประชาชน
ส่งผลกระทบต่อธุรกิจการท่องเที่ยว

การระวังภัยจากสึนามิ

สัญญาณที่บ่งบอกถึงการเกิดสึนามิ คือ

เกิดแผ่นดินไหวและรับรู้สึกได้บนฝั่ง
การลดระดับของน้ำทะเลอย่างรวดเร็วผิดปกติ
อีก 5 - 30 นาที ต่อมาจะเกิดคลื่นทะเลขนาดใหญ่มากสูงกว่าคลื่นปกติหลายเท่า ปะทะชายฝั่งด้วยกำลังมหาศาล เมื่อคลื่นลูกแรกซัดกลับคืนสู่ทะเลจะมีคลื่นลูกต่อไปตามมา

เมื่อเห็นสัญญาณบ่งบอกดังกล่าว หรือได้รับสัญญาณแจ้งเตือนภัยจากทางการให้รีบอพยพหนีไปยังสถานที่ปลอดภัย ตามเส้นทางหรือแผนอพยพจนกว่าจะมีประกาศจากหน่วยงานที่รับผิดชอบต่อไปจนแน่ใจว่าปลอดภัยจึงค่อยเคลื่อนย้ายกลับ

ภัยพิบัติจากสึนามิ

แบบฝึกหัด