การเขียนสื่อสาร

๑. การเขียนเรียงความ

การเขียนเรียงความ คือ การเรียบเรียงเรื่องราวเป็นร้อยแก้วตามหัวข้อที่กำหนดให้

องค์ประกอบ: การเขียนเรียงความ ประกอบด้วย ๓ ส่วน ได้แก่

     ๑) ส่วนนำ เป็นส่วนเกริ่นนำหรือ “เปิดประเด็น” ก่อนเข้าสู่เนื้อหาของเรียงความ มักมีเพียง ๑ ย่อหน้า

     ๒) ส่วนเนื้อหา เป็นส่วนของเนื้อหาสาระทั้งหมดที่จะกล่าว มีกี่ย่อหน้าก็ได้

     ๓) ส่วนสรุป เป็นส่วนที่กล่าวย้ำสาระสำคัญของส่วนเนื้อหา มักเขียนเพียง ๑ ย่อหน้า

๒. การเขียนจดหมายกิจธุระ

การเขียนจดหมายกิจธุระ คือ การเขียนจดหมายเพื่อติดต่อเรื่องที่เป็นกิจธุระหรือการงานอย่างเป็นทางการ (ใช้ภาษาระดับทางการในการเขียน) ไม่ใช่เรื่องส่วนตัว

องค์ประกอบ: จดหมายกิจธุระ มีองค์ประกอบในการเขียน ดังนี้

อธิบาย : ชื่อบุคคลหรือหน่วยงาน และที่อยู่ของผู้ออกจดหมาย 

อธิบาย : ใช้คำว่า “ที่” ตามด้วยเลขบอกลำดับและปี พ.ศ. ที่ออกจดหมาย เช่น ที่ ศว ๔๓/๒๕๖๐ 

อธิบาย : เขียนตรงกลางกระดาษ ไม่ต้องใส่คำว่า “วันที่” “เดือน” และ “ปี” เช่น ๙ มิถุนายน ๒๕๖๐ 

อธิบาย : บอกประเด็นหลักของจดหมายว่าเป็นเรื่องอะไร เช่น ขอความอนุเคราะห์ ขอลาป่วย

อธิบาย : ใช้คำว่า “เรียน” ตามด้วยชื่อและนามสกุล หรือตำแหน่งของผู้รับจดหมาย เช่น เรียน นายมั่นปืนยาว หรือ เรียน ผู้อำนวยการโรงเรียนประชาสรรค์ เป็นต้น

อธิบาย : ระบุสิ่งที่ส่งไปพร้อมกับจดหมาย เช่น สำเนาใบตรวจสุขภาพ ฯลฯ

อธิบาย : คือเนื้อหาขยาย “เรื่อง” ของจดหมาย ต้องมีอย่างน้อย ๒ ย่อหน้า โดยย่อหน้าที่ ๑ ระบุมูลเหตุหรือที่มาของการเขียนจดหมาย มักขึ้นต้นด้วยคำว่า “ด้วย” “ตามที่...นั้น” ฯลฯ

ย่อหน้าที่ ๒ ระบุความต้องการว่าเขียนจดหมายมาเพื่ออะไร นิยมขึ้นต้นว่า “จึงเรียนมาเพื่อ...(ความต้องการ)...”

อธิบาย : ใช้ข้อความว่า  “ขอแสดงความนับถือ” อยู่ตรงกับตำแหน่งของวันที่

อธิบาย : ลงลายมือชื่อ และเขียนชื่อ-นามสกุลพร้อมคำนำหน้าของผู้ออกจดหมายไว้ในวงเล็บ ตามด้วยชื่อตำแหน่ง (ถ้ามี)

อธิบาย : ข้อมูลในส่วนนี้ ส่วนใหญ่จะระบุหมายเลขโทรศัพท์แลหมายเลขโทรสาร นิยมระบุไว้ท้ายสุดของจดหมาย มักใช้กับผู้ออกจดหมายที่เป็นหน่วยงาน

ตัวอย่างรูปแบบจดหมายกิจธุระ

๓. การเขียนรายงานเชิงวิชาการ

      การเขียนรายงานเชิงวิชาการ คือ การเขียนหรือเรียบเรียงข้อมูลจากการศึกษาค้นคว้าอย่างเป็นระบบ มีระเบียบแบบแผนที่เป็นทางการ (ใช้ภาษาระดับทางการในการเขียน)

องค์ประกอบ : การเขียนรายงานเชิงวิชาการ มีองค์ประกอบหลัก ๓ ส่วน ได้แก่ ส่วนนำ ส่วนเนื้อหา และส่วนอ้างอิง ซึ่งแต่ละส่วนมีองค์ประกอบย่อย ดังนี้

• ปกนอก : แบ่งเป็น
  ๑) ปกด้านหน้า (ปกหน้า) : ใส่ข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับรายงานที่จัดทำ เช่น ชื่อเรื่องรายงาน ชื่อผู้จัดทำ
  ๒) ปกด้านหลัง (ปกหลัง) : เว้นว่าง
• ใบรองปกใน : กระดาษเปล่า ๑ แผ่น คั่นระหว่างปกด้านหน้ากับปกใน
• ปกใน : มีข้อความเหมือนปกด้านหน้า
• คำนำ : บอกจุดประสงค์และขอบเขตของการจัดทำรายงานอย่างคร่าว ๆ หรือบอกปัญหาที่พบ รวมทั้งกล่าวขอบคุณผู้ให้ความช่วยเหลือ
• สารบัญ : บอกเลขหน้าของเนื้อหาแต่ละเรื่อง

• บทนำ : กล่าวถึงที่มา วัตถุประสงค์ ขอบเขต วิธีการศึกษา และประโยชน์ของการจัดทำรายงานอย่างละเอียด
• เนื้อหา : นำเสนอเนื้อหาสาระที่ได้จากการศึกษาค้นคว้า
• สรุป : สรุปสาระสำคัญของเนื้อหา อาจแทรกการอภิปรายผลหรือข้อเสนอแนะไว้ตอนท้าย

• บรรณานุกรม : คือ ส่วนที่แสดงรายการข้อมูลอ้างอิงอย่างเป็นระบบ การเรียงลำดับข้อมูลนี้ จะเรียงชื่อผู้แต่ง พยัญชนะ “ก” ไปจนถึง “ฮ” ตามพจนานุกรมราชบัณฑิตยสถาน